ન જિલ્લો, ન તાલુકો; છતાં આ શહેરમાં આવેલી છે ડિસ્ટ્રીક્ટ કોર્ટ, અનોખું છે કારણ

દીપક પાંડે, ખરગોન: શું તમે ક્યારેય જોયું કે સાંભળ્યું છે કે કોઈ જિલ્લાની ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ બીજા શહેરમાં હોય? હા, મધ્યપ્રદેશના ખરગોન જિલ્લામાં કંઈક આવું જ બની રહ્યું છે. અહીંનું મંડલેશ્વર દેશનું એકમાત્ર એવું શહેર હશે જે ન તો જિલ્લો છે કે ન તો તહેસીલ, છતાં અહીં જિલ્લા અદાલત છે. અહીં જિલ્લા અને પ્રિન્સિપલ સેશન્સ જજ બેસીને સમગ્ર જિલ્લાના તમામ નિર્ણયો આપે છે.

ખરગોન જિલ્લાનું મુખ્ય મથક છે, અહીં જિલ્લા કોર્ટ સિવાય તમામ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે. કારણ સ્પષ્ટ છે કે, જિલ્લામાં એક જ જિલ્લા અદાલત હોઈ શકે છે અને હાલમાં તે જિલ્લા અદાલત જિલ્લાના જ મંડલેશ્વર શહેરમાં છે. જો કે અહીં વાત કરવા માટે મંડલેશ્વર તાલુકાનું કોઈ મુખ્ય મથક નથી, પરંતુ મંડલેશ્વરનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો અને રસપ્રદ હોવાથી અહીં ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ બનાવવામાં આવી છે.

અંગ્રેજોએ કર્યો હતો કબજો

ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ મંડલેશ્વરના ડિસ્ટ્રિક્ટ એડવોકેટ્સ એસોસિએશનના એડવોકેટ કાર્તિક જોષી કહે છે કે મંડલેશ્વરનો ઈતિહાસ ઘણો જૂનો છે. આ શહેર માહિષ્મતી શહેરનો એક ભાગ હતું. 1819 માં, અંગ્રેજોએ મહિધરપુરના યુદ્ધમાં હોલ્કરની સેનાને હરાવીને મંડલેશ્વર અને તેની આસપાસના વિસ્તારો પર કબજો કર્યો. આ સ્થાન 1864 સુધી અંગ્રેજોના નિયંત્રણમાં રહ્યું, બાદમાં તેને ફરીથી હોલ્કર્સને સોંપવામાં આવ્યું.

હોલ્કર રાજ્યમાં મંડલેશ્વર જિલ્લો હતો

મંડલેશ્વર 1868 થી 1907 સુધી હોલકર રાજ્યનું જિલ્લા મથક હતું. 1873માં અહીં ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તે જ વર્ષે બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય દ્વારા રાજ્યની ન્યાયિક વ્યવસ્થાની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી. જેનો ઉલ્લેખ ઈન્દોર સ્ટેટ ગેઝેટિયર 1873ના પેજ નંબર 231, 1931ના પેજ નંબર 272, 530, 631 પર છે. રાણી અહિલ્યાબાઈ હોલકરે પણ મંડલેશ્વરમાં દરબાર ચલાવ્યો હતો.

આ પણ વાંચો: બીજુ બધું છોડો, કરો આ રંગબેરંગી ફૂલોની ખેતી; નફો એટલો થશે કે થઈ જશો માલામાલ

1977 માં બંધાયેલ નવી ઇમારત

કાર્તિક જોષી જણાવે છે કે અગાઉ બ્રિટિશ શાસનના ઘુડસાલ (હાલની એસડીએમ ઓફિસ)માં ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ ચાલતી હતી. આઝાદી અને મધ્યપ્રદેશની રચના પછી, ખરગોનને જિલ્લો બનાવવામાં આવ્યો. પરંતુ, ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ એ જ રહી. ખરગોન, બરવાહ, મહેશ્વર, ભીકનગાંવ, સનાવડ, કસરવાડમાં સિવિલ કોર્ટની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. 1972માં ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટના નવા બિલ્ડિંગની મંજુરી સાથે શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. આ ઈમારત 23 એપ્રિલ 1977ના રોજ પૂર્ણ થઈ હતી. જેનું ઉદ્ઘાટન તત્કાલિન ન્યાયમૂર્તિ શિવદયાલ શ્રીવાસ્તવે કર્યું હતું. ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટ ઉપરાંત ડિસ્ટ્રિક્ટ કન્ઝ્યુમર, એડીઆર સેન્ટર, ફેમિલી કોર્ટ બિલ્ડિંગ પણ અહીં સ્થાપિત છે.

ગુજરાતી સમાચાર નો ખજાનો એટલે News18 ગુજરાતી. ગુજરાત, દેશ વિદેશ, બોલીવુડ, સ્પોર્ટ્સ, બિઝનેસ, મનોરંજન સહિત વધુ સમાચાર વાંચો ન્યૂઝ18 ગુજરાતી પર

Tags: Ajab gajab news, Local 18